воскресенье, 22 марта 2015 г.

ბაასი დიმიტრი არაყიშვილთან

 ამ დღეებში შევიარე ჩვენს კომპოზიტორ . . არაყიშვილთან. დიდხანს ვიბაასეთ საქართველოს აწმყო-წარსულ-მომავალზედა კერძოდ, ხალხურ მუსიკაზე. სხვათა შორის მეტად საყურადღებო აზრი გამოსთქვა ბატონმა არაყიშვილმა ქართულ ხალხურ სიმღერებზე, რომელნიც მას აქვს ჩაწერილი საქართველოში ყოფნის დროს ფონოგრაფით (ხუთასამდე ხალხური სიმღერა აქვს ჩაწერილი).
ბაასის დროს არაყიშვილმა, სხვათაშორის, თქვა: მე ბევრჯერ მოვისმინე ხალხური სიმღერები სხვადასხვა ალაგას გლეხებისგან, მაგრამ განცვიფრებული დავრჩი, როდესაც იგივე სიმღერები გავიგონე ტფილისის სცენაზე ქართულ მომღერალთა გუნდისგანაო, ვსთქვი : რა არის საერთო ამ გუნდისაგან ნამღერსა და ხალხურ სიმღერებს შორის, რომლებიც გაგონილი მქონდა სოფლებში გლეხებისაგანაო. სოფელში ვერც ერთგან ვერ ჰნახავთ, რომ სიმღერაში რამდენიმე პირი იძახდეს პირველსა და რამდენიმე მოძახილი მისდევდეს პირველებსაო. ვერც ქალაქებში კერძო სიმღერებში ნახავთ ამას. ეს ქართული სიმღერის ბუნება არ არის, პირველსაც და მეორესაც მუდამ თითო პირი ამბობს, დანარჩენები ბანს ეუბნებიან. პირველიც და მეორეც სიმღერაში ისე მიხვეულ-მოხვეულებს აკეთებენ, ისეთნაირად ჩააკაკან-ჩაარაკრაკებენ ხმას, რომ ყოვლად შეუძლებელია ეს რამდენიმე ხმამ ერთად შეძლოს. სცენაზე კი მთელი ,,როტაპირველებისა და მეორეებისა გამოჰყავთ ლოტბარებსა და ამახინჯებენ ხალხურ სიმღერებს, რადგანაც ეს მის ბუნებას სრულიარ არ შეეფერება. კიდევ ის არის სამწუხარო, - თქვა არაყიშვილმა, - რომ ტფილისის მომღერალ გუნდების ლოტბარებს ხშირად უყვართ თავიანთი რამის წამატება, რაც მუდამ აფუჭებს ქართულ ხალხურ სიმღერას. მით უფრო სამწუხაროა ესა, რომ ამ ლოტბარებს თავი მცოდნე ჰგონიათ და საზოგადოებაც უჯერებს მათა. შეიძლება, მათი ასეთი სიმღერები მივიღოთ კიდეც, როგორც კარგი, მაგრამ, როგორც ქართული ხალხური სიმღერა, კი არა.
ნიჭიერი და სინდისიერი ლოტბარი, თუ აიმას ნამდვილი ხალხური სიმღერების ჩვენება უნდა, არაფერს მიუმატებს, არც გამოაკლებს, რადგანაც ყოველი ნოტი, ყოველი მიმოხვრა ხმისა დამახასიათებელია იმ ხალხის სულისა, რომელიც მასა მღრის, ეს არის ძვირფასი განძი, იმას უნდა გავუფრთხილდეთ, ეს უნდა შევინახოთ, ხოლო, თუ გამოვცვლით, სხვა სახელი უნდა დავარქვათ და არა ქართული - ნამდვილი ხალხური სიმღერა.


წიგნიდან : იოსებ მჭედლიშვილი ,,მიხა ჯიღაურის გუნდი“. საქართველოს ფოლკლორის სახელწიფო ცენტრი. თბილისი 2008 . გვ,  13-14.



1 комментарий: