понедельник, 13 апреля 2015 г.

მელქისედეკ ნაკაშიძის წერილი კოტე ფოცხვერაშვილს

                                    ჩემს მოწყალეს და ფრიად საყვარელ კოტეს!
მე, თქვენის იმედით, ოც იანვარს დავბრუნდი ბათომში. ჩემი მეუღლე გრიპით ავადმყოფი დამხვდა და აგრეთვე, ჩემი მეზობლებიც. სასტიკი ყინვა და ქარი იყო, და დიდხანს გაგრძელდა და მეც დამემართა გრიპი, მაგრამ მაინც მივედი და ვნახე ფილიპე მახარაძე. მამასავით მიმიღო და პატივი მცა, და მიბრძანა: რადგან აქამდის არ გაუდიდებიათ შენი პენსია მე უთუოდ დაგეხმარები, რომ გაგიდიდონო. რომ დამხმარებოდა ქე გამაგებიებდა. გამოგიტყდე უნდა, და სვიმონ წერეთელს ორი ღია წერილი რომ არ მისვლოდა, ძალიან ცუდ მდგომარეობაში ვიყავით მე და ჩემი მეუღლე. ვეღარ ვბედავდით ვალის აღებას და რომ გაგვებედნა, მასესხებელსაც გაუჭირდებოდა სესხად ფული მოეცა ჩვენთვის. იმ წერილებში ეწერა: ,,კოტემ მიბრძანაო ხუთი თუმანი მოუმატეს მელქისედეკ ნაკაშიძის პენსიასო...“, - ეს რომ წაიკითხეს ფულიც მასესხეს, გავთბი, ვჭამე და ქე გახლავართ კარგად. მაგრამ პენსიის გამომცემლებმა, რომლებმაც შარშან დამპირდა მე პენსიის გადიდება და დღემდის არ შეუსრულებია, თქვენ ხომ ვერ გკადრებენ ჩემსავით მოტყუილებას? და თუ გკადრეს, არ აკადრებიებ და აღასრულებიეფ იმათ, რაც დაგპირდენ თქვენ. მე იგინმა დამპირდა: პირველი სექტემბრიდან 1928 წლიდან გაედიდებიათ ჩემი პენსია. ბრძენი და ყოვლადმეცნიერი კაცი ხარ და არ დამაკლებ შენს მეცადინეობას, მხოლოდ იმას გთხოვ ერთი მომწერე, როგორც დამპირდი ისე, როგორ გადაწყვიტეთ იუბილეს, ანუ ჩემი პენსიის საქმე. სხვამა ათასმა რომ მომწეროს, მე მაინც თქვენი და სვიმონის მოწერილი მირჩევნია, რადგანაც თქვენი მოწერილი იქნება სწორი და სასარგებლო.
თქვენი ერთგული მოსამსახურე მელქისედეკ ნაკაშიძე.
ჩემი მისამართი: ქ.ბათუმი. კამოს ქუჩა №13 , ბინა 23.
1929 წელი, 8 მარტი.

  (წერის სტილი დაცულია)
ფოტოზე: თავადი მელქისედეკ ნაკაშიძე. 1909 წელი.


ვახტანგ მეგრელაძე - ფილიმონ ქორიძის განსასვენებელის შესახებ


1948 თუ 1949 წელი იყო კარგად არ მახსოვს, ვიჯექით ჭადრების ბაღში, იქ სადაც ეხლა ჟურნალ-გაზეთები იყიდება ჯიხურთან, დაახლოებით 10      მეტრის დაშორებით. მე სულეიმან კაკალაძე, ბადრი თაყაიშვილი, მიშა ფირცხალაიშვილი, ჭიღა კვერღელიძე, გივი ლომაძე, რეზო ლომაძე და ვსაუბრობდით. ამ დროს, ჩვენს მოპირდაპირე 4 - სართულიანი შენობიდან, სადაც გურულ სიმღერა-საგალობლებს იწერდნენ ფირფიტაზე, პირველი სადარბაზოდან გამოვიდნენ: . სიმონიშვილი, . ერქომაიშვილი და . პატარავა და წამოვიდნენ ჩვენს მხარეს, რომ მოგვიახლოვდნენ ჩვენ ფეხზე წამოვდექით და მივესალმეთ, მათაც მოგვესალმნენ. შემდეგ შეჩერდნენ ჯიხურთან, სადაც ჟურნალ-გაზეთები იყიდება და არტემი ამბობს :
-         ბატონო ვარლამ, ხომ იცით აქ ვინ განისვენებს, ვინ მარხია?
-         როგორ არა, აქ ფილიმონ ქორიძე არის დასაფლავებული, - თქვა ბატონმა დიმიტრიმ.
-           ამ ადგილს მიხედვა უნდა, - დაამატა ბატონმა ვარლამმა. რის შემდეგაც, სამივემ მოიხადა ქუდი, წუთიერი დუმილით მიაგეს პატივი მის ხსოვნას და მერე წავიდნენ. რამდენიმე მეტრი რომ გაიარეს, ისევ შემობრუნდნენ და ლაპარაკობდნენ, რას, მე არ გამიგონია.
რასაც ვწერ და ვამბობ სისწორეა, მე არც ისე პატარა ვიყავი მაშინ, 23 წლისა გახლდით და ყველაფერი კარგად მახსოვს; ისიც მახსოვს ვარლამი, არტემი და დიმიტრი რომ სადარბაზოდან გამოვიდნენ, თვალში მომხვდა მათი ჩაცმულობა და ვაჟკაცური სილამაზე. ვარლამს ეცვა: თეთრი აბრეშუმის ახალუხი, წელზე ქამარ-ხანჯალი, შავი გალიფე და ფეხზე აზიაცკები, თავზე კი ბოხოხი. ასეთივე ჩაცმულობა ჰქონდა არტემსაც, მაგრამ შინდისფერი ახალუხი ეცვა. დიმიტრის კი - ლურჯი ბლუზა დიდი ჯიბეებით, წელზე ქამარი, თავზე ბოხოხი, გალიფე შარვალი და ფეხზე აზიაცკები.
რასაც ვამბობ, დეტალებში სწორია და სიმართლე. მე ვერ ვიტყვი, არის თუ არა იქ ნამდვილად ფილიმონი დასაფლავებული, მაგრამ თუ ბუმბერაზ დიდ მგალობლებს დავუჯერებთ, ფილიმონ ქორიძე არის დასაფლავებული იმ ადგილას, სადაც ეხლა დგას ჯიხური, ჭადრების ბაღში.

ვახტანგ მეგრელაძე - საქართველოს დამსახურებული არტისტი.

12 დეკემბერი, 2001 წელი
სურათზე: ფილიმონის საფლავის ამჟამინდელი, სავარაუდო ადგილსამყოფელი, სადაც დღეს მისი ბიუსტი დგას, ოზურგეთი - ჭადრების ბაღი.



ექვთიმე კერესელიძე - წერილი ჩემს სულიერ შვილებს



მეგობრებო, ეს წერილი დაბეჭდილია სწორედ იმ ხელით, რომელითაც წერდა თვითონ ექვთიმე, ამიტომ ხედავთ მას ინგლისური შრიფტით. იმისათვის, რომ ეს თქვენც წაიკითხოთ ქართული, ანუ ,,ექვთიმე კერესელიძისეული" ფონტით, რომელიც გააკეთა ჩვენმა მეგობარმა, ეთნომუსიკოლოგმა და ანჩისხატის ტაძრის მგალობელთა გუნდის წევრმა - ლევან ვეშაპიძემ, საჭიროა გადახვიდეთ ამ ბმულზე : http://bin.ge/dl/175375/Eqvtime-Kereselidze.ttf.html და გადმოიწეროთ ეს ფონტი თქვენს კომპიუტერებში, შემდეგ დააყენოთ და მაშინ შეძლებთ ჩვეულებრივ წაკითხოთ ეს წერილი. 



werili Cems sulier Svilebs

suliero dao epraqsia, pirvelad uflisa mier kurTxeviT mogikiTxav da SenTan yvela Cems sulier Svilebs: sidonias, paraskevas, Tekles, ivlitas, ekaterines da agreTve ulumpias, ekaterines, sofios da elisabeds da sxvebs yvelas, romelTa zeda gardamoavlinos ufalman: mSvidoba, madli da kurTxeva.
axla Cemno qristes mier dano, sulierno Svilno, veRar warmomidgenia Tqveni egodeni Cemda momarT sulieri sasoeba da pativiscema, romlis Rirsic aravar, magram vsTxov mowyale RmerTs, rom RvTisa mimarT WeSmariti cxoveli sarwmunoeba Tqveni, TandaTanobiT gaZlierebuliyos, vidre angelosTa sworebamde, cxonebisaTvis Tqvenisa. amasTanave, Tqvenca gTxovT, rom yoveli Tqvengani moxarbe iyveniT Tqveni sicocxlis droisa. eseigi, Tqvens sicocxles yovels saaTs da yovel minuts, Zlier did RvTis wyalobad sTvlideT da cxovnebisaTvis didaT saWirod afasebdeT, radgan yovel saaTsa da yovel minuts Tqveni sicocxlisas, Tqvenive locviT monarewi: ferad-feradi sulieri madlebi unda mohqondes da amiTi unda sulierad mdidrdebodeT. romel saaTsac ukeTil-saqmod da ulocvelad gavatarebT, im saaTis dros dakargva, saglovi da satiralia TviToeuli CvenTaganisTvis, radgan Cven RmerTma keTilis qmnis dro mogvca da Cven im droSi, veraferi keTili ver SeviZineT da tyuilad davkargeT. ramdeni amisTana dakarguli drois sicocxle enatrebaT jojoxeTSi tanjulebs da ver Rirsebian, da Cven, cocxlebs rom raime mciredi Cveni dro ukeTil-nayofod dagvekargos, Rirsad sasjelSi misacemi viqnebiT, aba rogor satirali ar aris, ukeTil-nayofod, sul mciredis drois dakargvac ki. naTqvamia wm. mamaTagan: oqro, vercxli gina sxva qoneba rom dagvekargos; ar aris iseTi saglovi da satirali, radgan ukeTu gvindes Cven sicocxleSi kiden SeiZineba igini. xolo adamianma rom Tavisi mcireodeni dro ulocvelad da umadlod dakargos, eski samudamod dakarguli Seiqmna;Dda im dakargul dros Cven veRar SeviZenT da veRar davibrunebT. iqneba marTla Cveni daudevrobiT wavrwymdiT da CavardiT sasjelSi, maSin Cveni sicocxlis drois erT saaTsac movZebniT, magram veRar vipoviT. amisTvis gamcnebT, rom moxarbe iyveniT Tqveni sicocxlis drois madlis SeZenisaTvis. ramdeni kaci aris, rom Tavis sicocxleSi, Tavis cxovnebis daudevaria, arc eklesiaSi Sedis, arc wirva-locvas ismens, arc saxarebisa da saRmrTo werilis sityvebs ismens da arc aRsarebisa da ziarebisTvis zrunavs. Aamrigad, mokvdeba codvasa Sina Tvissa, da Cavardeba satanjvelSi Tu ara, maSin darwmundeba, rom aucileblad saWiro yofila mudam eklesiaSi siaruli, saxarebisa da saRmrTo werilis sityvebis mosmena da aRsruleba, masTan gulwrfeli aRsareba-sinanuli da ziareba. igi didis godebiT glovobs amis dakargvas, gagiJebiT eZebs im dros da veRar upovnia. xolo Cven, vmadlobT mowyale RmerTs, rom yovel dRe gvesmis saRmrTo werilis sityvebi, saxarebis sityvebi da sxva mravali wm. mamaTa darigebebi, da Cven ubadrukni ki jerovnad yurs ar vugdebT, ar daveZebT, eklesiaSi mudam ar SevdivarT, da Tu SevalT, mowiwebiT dgomisa da locvis magierad, uridad SevdivarT da laparaksa da baass gavmarTamT. amisaTvis, codvebis mitevebis magierad, ufro codvilebi gamovdivarT eklesiiTgan. eklesiaSi sifxizliT dgomisa da locvis magivrad, dajdomas veswrafvebiT da iq xSirad Tvlemasa da Zils veZleviT. RmerTman uwyis, ar vici rasi imedi gvaqvs Cven udebTa, ratom ar unda ganvaRviZebdeT Tavsa Cvensa?! SegviZlia Cven, RvTisa mier, dRiTi-dRe keTilad, mSvidobiT, gulsmodginebiT, RvTis SiSiTa da sasoebiT da madlis mopovebiT vcxovrebdeT, da Cven ara gvnebavs!! Uamisod ra imedi unda gvqondes? ese uwyodeT: Cven, metadre, ber-monazonni RmerTman sulier rTvelSi Segviyvana Cvens monastrebSi. rogorc rTvelSi kaci yvelafer nayofis Wamas etaneba da siamovnebs, egreTve Cven, Cvens monastrebSi unda yvela vetanebodeT sulieris xilis dakrefas, romelic aris: moTmineba, morCileba, simdable, sulgrZeleba, locva, marxva, mRviZareba, simSvide, siwynare, siwrfoeba, siwminde, simarTle, ubiwoeba, umankoeba, keTili saqme, urisxveloba, myudroeba, wesiereba, ganukiTxveloba, mdumareba, uangaroba da mowyaleba. Cveni rTveli es keTili saTnoebaTa nayofni arian, da Cven yovelnive amaT SeZenas unda vetanebodeT da sixarbiT unda virewdeT, maT mier, keTil-nayofier mocemul madls, romelic migviyvans Cven winaSe RvTisa, pir-naTlad da amaT mier akuTvnebs RmerTi – kacTa, cxovrebas saukunos, romelic Tqvenc gaRirsoT mravalmowyaleman RmerTman.
Ddidi kacTmoyvareba RvTisa ars sulierno dano da dedano, rom varT da vscxovrobT sofelsa amas Sina, magram Cveni gulgriloba da ugulisxmoeba aris, rom ver vxedavT saukuno satanjvelTa, Tu ra saSineli mZime da mware arian, da amisaTvis aqaurni Wirni da moTminebani mZimed migvaCnian, romelnic WeSmarit morwmuneTa da moswrafeTaTvis, ara mZime arian Wirni ama soflisani, aramed ,,uRel-tkbili da tvirTi msubuqi”. amisaTvis, wmidani mamani ar gaurbodnen WirTa da gansacdelTa, aramed piriqiT, etanebodnen maTken. Amas amowmebs winaswarmetyvel daviTis sityva, romelic sTxovs RmerTs: ,,WirTa Sina ganmivrce me ufalo”, xolo pavle mociquli ityvis: ,,WirTa dauTmobdiT”. xolo Cven, ZiliTa da gansvenebiTa gvnebavs sasufevelsa Sesvla, da amisTvis sulmokle viqnebiT. ukeTu raime Wiri da gansacdeli moiwios Cvenzeda, vmadlobdeT RmerTsa da vnatrideT TavTa CvenTa, rom Rirs viqmneniT sofelsa amas Sina mcire warmavalsa Wirsa, nacvlad mermesa mas warualisa Wirisa, romlisagan gvixsnas ufalman madliTa da wyalobiTa TvisiTa amin.
Ggarda amisa sulierno dano, moikiTxeT Cem magier deda iRumienia nina da agreTve sulierni dani: anusia, qristina, anastasia da sxvani yovelni, romelTac Cemi pativiscemisaTvis didi madloba moaxseneT. amisaTvis vTxov mowyale RmerTsa da yovladwminda RvTismSobels da wmida mociqulTaswors ninos, rom dalocvili da kurTxeuli iyos : Tqveni monasteri, deda iRumenia nina, yovelive Tavis krebuliTurT. agreTve, vsTxov yvela Tqvengans, rom momixsenoT (Tqveni keTilad momxsenebeli) Cemi uRirsebac.
  
mRvdel-monazoni eqvTime – 1919 weli, 29 ivlisi.

(ioseb leJavasgan werili miviRe da mwers: sidonias SenTan werili gamougzavnia da pasuxs elodebao. xolo, marTals mogaxsenebT, rom me jer, arcerTis TqvenTaganisagan, araviTari werili ar mimiRia jer ar mimiRia.

eqvTime)


(წერის სტილი დაცულია)                                                      
მღვდელ-მონაზონი ექვთიმე (კერესელიძე) 1919 წლის 29 ივლისი.                

среда, 8 апреля 2015 г.

თამაზ გაბისონია - ქართული გალობის შესახებ

ერთი შეხედვით, ქართული გალობა აღორძინებას განიცდის. შესაძლოა, ეს ასეცაა მაგრამ - ძალიან ნელი ტემპითა და დაკლაკნილი გზით. ,,მაგრამ მე უფრო ლამაზი მინდა“ - იტყოდა პოეტი.
ყოველი მუსიკოსი თანხმდება იმაში, რომ ქართული საგალობელი, როგორც მუსიკალური და კულტურული ფენომენი, უნიკალურია. ბევრი იმაზეც ერთი აზრისაა, რომ საგალობელზე და ხალხურ სიმღერაზე მნიშვნელოვანი საქართველოს მსოფლიო კულტურის საგანძურში არაფერი შეუტანია. ეს ლოზუნგები ბევრმა ბავშვმა და ახალგაზრდამაც იცის, მაგრამ საქართველოს ეკლესიის დიდ ნაწილს ეს გალობა მაინდამაინც ვერ ედება გულზე მალამოდ

რა არის ამის მიზეზი?

ამ საგალობელთა სიგრძე? დიახ, და იცით რატომ? გალობას კონცერტად აღვიქვამთ და ველოდებით, როდის მორჩება მუსიკა, რომ გავაგრძელოთ ლოცვა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ არ ვცდილობთ გალობით ლოცვას. თუმცა არის შემთხვევები, როდესაც რეალურად მართლაც აცდენილია მღვდლისა და მგალობელთა რიტმი ერთმანეთს. ამის საშველიც არსებობს: ზედმეტი არ იქნება, რომ ამ ორმა მხარემ ერთობლივი მსჯელობა-მეცადინეობის შედეგად მოაწესრიგოს საგალობლის ვარიანტთა შერჩევა, ტონების მონაცვლეობა, ინიციატივის გონივრულად გადანაწილება და .
ერთიც უნდა ითქვას: ზოგიერთ ღვთისმსახურს გალობა ღვთისმსახურების მხოლოდ სამშვენისად მიაჩნია; ვიან არ შესწრებია: გუნდი გალობს ,,რომელი ქერუბნითა საიდუმლოდ ვემსგავსენით და ცხოველსმყოფელისა სამიბისა, სამწმინდა არსობისა გალობასა შევსწი...“ და შეწყდა გალობა-ლოცვა, მღვდელი გამოვიდა საკურთხევლიდან ბარძიმ-ფეშხუმით. ამიტომ, თითზე ჩამოსათვლელია მღვდელი, რომელიც ცდილობს დახვეწოს თავისი ასამაღლებელი, ისწავლოს გალობა ,,ჭმიდაო ღმერთოსი“, სადიდებლებისა . იმ ლოცვებისა, რომლებიც მათ, ტრადიციით უნდა იგალობონ. მახსენდება, განსვენებული მამა გიორგი საბიაშვილისა და მამა სოკრატეს რუსულად გალობა ლიტიაზე...
ისე საინტერესოა, რატომ არის ეს ჩვენი ძველი საგალობლები ასე გრძელი? ეტყობა, ჩვენ წინაპრებს ეკლესიაში ყოფნისას არსად ეჩქარებოდათ და ეს საგალობლები მოსწონდათ. რაიმე სხვა მიზეზი მოიძებნება?
ამ საგალობელთა დაბალმხატვრული დონე? მოდით ეს პუნქტი სერიოზულად არც განვიხილოთ, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ეს ნიმუშები საუკუნეების ფილტრში გამოატარა ხალხის გენიამ; როგორც მინიმუმ, შეურაცხყოფა გამოგვდის ქართული ეკლესიის წევრთა ან გემოვნების, ან სულიერებისადმი.

ქართული საგალობელი ხალხური სიმღერის ზეგავლენას განიცდის და ამდენად არასულიერია? 

პირიქით, რთული გურული სიმღერა სწორედ გალობის ზეგავლენითაა ამგვარი განვითარებული პოლიფონიური ფორმისა. გურული ,,კბენასავითბგერათწარმოქმნაც (რასაც დაცინვით ,,კრიმანჭულსაცუწოდებენ) და თანხმოვნების გამღერებაც სწორედ გალობის სტილს უკავშირდება, და არა - პირიქით.
რაც შეეხება ქართული სიმღერისა და გალობის მუსიკალური ენის მსგავსებას, მათი სტილური ერთიანობის შესახებ მსჯელობა უფრო ზოგად ხასიათს ატარებს, ვიდრე - არგუმენტირებულს. დიახ, მიუხედავად იმისა, რომ ქართულ სოფელში ერთი და იგივე ხალხი მღეროდა სუფრაზე და გალობდა ეკლესიაში, ისინი მკაფიოდ განასხვავებდნენ სასულიერო და საერო მოტივებს და მათ საშემსრულებლო მანერას. სხვათაშორის, საპირისპირო მიმართებას ვხედავთ ჩვენთვის კარგად ნაცნობ კორსიკულ სიმღერასა და გალობას შორის. მათი სტილი ფაქტობრივად არ განსხვავდება ერთმანეთისგან, და თუ ქართულ გალობას და სიმღერას მუსიკალური ენის საერთო მახასიათებლებიც გააჩნიათ, ესეც ბუნებრივია - ესე ხომ ერთი მუსიკალური ენის ორი განშტოებაა.

ქართული საეკლესიო გალობა მოძველდა?  

ხშირად გვესმის: ,,ეხლა სხვა დროა“, ,,ყველაფერი ვითარდება“... მაგრამ თუ ეს ,,სხვა დროსაერთოა ხატისთვის, საეკლესიო არქიტექტურისა, ღვთისმსახურთა შესამოსელისათვის, საღვთისმსახურო ენისათვის, რატომ ვეძებთ გამოსახვის ახალ ფორმებს გალობაში და ამას არ ვაკეთებთ საეკლესიო ხელოვნების ზემოთჩამოთვლილ დარგებში? ზედმეტად მიმაჩნია მსჯელობა იმაზე, რომ ტრადიციისადმი ნდობა და ინოვაციისადმი უნდობლობა მართლმადიდებლური აზროვნების ერთ-ერთი გამორჩეული შტრიხია; იმდენად, რომ ცნება ,,მართლმადიდებლურიდღეს ხშირად ,,ტრადიციულისდა ,,ურყევ-უცვლელისიგივეობრივად მიიჩნევა.
მაგრამ, შესაძლოა, თავისი ერთგვარი ,,მოიხელთებლობის“ , ფიქსაციის სპეციფიკური ხერხის თუ ,,დროსი წარმავალობისგამო დღეს საქართველოს ტაძრებში გალობა მკაფიო ფორმებით არ ფიქსირდება და ეკლეკტიკური მრავალსახოვნებით გამოირჩევა. ეს ეხება როგორც რეპერტუარს, ასევე - შესრულების მანერას.
შესაძლოა, ყველა ჩემი კოლეგის აზრი არ გამოვხატო, მაგრამ პირადად მე დასაშვებად მიმაჩნია საგალობლის შემდგომი განვითარების შესაძლებლობაზე მსჯელობა. თუმცა აქ სიტყვა ,,განვითარებასმე ვარჩევდი ,,შეუმჩნეველ სახეცვლილებას“.
დღეს, არა მარტო ჩემი აზრით, ქართული გალობა უნდა განვითარდეს ახალი მობილური ვარიანტების შექმნით, ოღონდ - ტრადიციულ მუსიკალურ ენას და სტრუქტურულ კანონზომიერებებს უნდა დაეყრდნოს, და ეს სამუშაო დღეს, მართალია ნელი ტემპით, მაგრამ მაინც წინ მიიწევს. ასევე გარკვეული ძვრებია ძველი, შუასაუკუნეების ქართული ნევმების დღემდე მოღწეულ საგალობლებთან დაკავშირების მხრივ (დადასტურებულია მათი ზოგიერთი დეტალის თანხვედრა) . ქართული საგალობელი სტილისტური განვითარების გზით უნდა წავიდეს და არა - სტილისტური რევოლუციის, ან - ეკლექტიზმის გზით. ძალიან კატეგორიული ვა? რა ვქნა, არც სამეტყველო ენაში მომწონს ,,დღეს სამსახურში ფართი გვქონდა“ , ,,რა ივენთია ხვა დაგეგმილი“ , ,,ანუ აქ წერია, რომდა ..
ეკლესიაში ძველი გალობა რომ მესმის, წარმოვიდგენ ხოლმე, რომ აქ ჩემს გვერდით ჩვენი წინაპრები, მეფეები, წმინდანები იდგნენ და ახლაც დგანან და ჩვენთან ერთად ლოცულობენ. ეს მართლაც ასეა - ეკლესიაში არა თუ დრო ჩერდება, როგორც ამბობენ ხოლმე, ადამედ - სხვადასხვა დრო ერთიანდება. პირადად ჩემთვის ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორია.

ქართული გალობა ყურს ჭრის?  

გეთანხმებით, მეც ხშირად მჭრის ყურს დღევანდელი ქართული გალობა. მაგრამ საქმე შემსრელებლებშსია და არა - საგალობელში. აქ ერთი არასწორი ტენდენციაც თამაშობს გარკვეულ როლს. მღერის ვოკალური მანერა (ხმის ტრემოლაციით, ანუ ,,ვიბრატოთიგამოხატული) , რომელიც მართლაც უცხოა ქართული საეკლესიო საშემსრულებლო სტილისათვის, ძველი ქართული გალობის აღდგენის პირველ წლებში სამართლიანად იქნა გაკრიტიკებული. თუმცა ზოგიერთმა ენთიზიასტმა ,,წყალს ბავშვი გადააყოლადა ,,ღია ხმით“ ,,ქართული მანერითგალობაში მოიწესრიგებელი, გაუვარჯიშებელი, ხშირად მყვირალა ხმის გამართლება ,,მოძებნა“...
მაგრამ ზოგჯერ ტაძარში ნორმალური გალობა ისმის, ღვთისმსახური კი ამბობს: ,,რა ვქნა, არ მიყვარს ეს მუსიკა და როგორ ვწირო მისი თანხლებითო?“ საინტერესოა, რომ ძველი ქართული ენის მიმართ მსგავსი ,,გართულებაღვთისმსახურთაგან არავის აქვს. რატომ? ბავშვობაში და ახალგაზრდობაში ძველი ქართული მეტყველება მათთვის ნაცნობი და მახლობელი იყო? მაგრამ წაიკითხეს ამ ენაზე სახარება, სკოლაში ძველი ავტორების სწავლით და ეკლესიაში მისი მოსმენითაც დადებითად განეწყვნენ ამ მართლაც პოეტური, ენის მიმართ. მოდით, ასეთივე ნდობა ვიქონიოთ ტრადიციული გალობის მიმართაც და ვეცადოთ, შევეჩვიოთ მას - ისევე, როგორც ვეჩვევით და პირველივე ბგერებიდანვე გვიყვარდება ყოველი ჩვენთაგანისათვის ძვირფასი ადამიანის მიერ დაწერილი საგალობლები.             


( დაბეჭდილია შემოკლებით)

თამაზ გაბისონია - მუსიკოლოგიის დოქტორი, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი. 2012 წლის 16 იანვარი.